en baş, mitolojiyle başlamak istiyorum;
odin ilk insan çiftlerini 2 ağaçtan; kumsalda bulduğu askr ve embladan yarattı. bir diğer mit yggdrasill (ağaç) den çıkan ve dünya nüfusunu yaratan 2 insandan söz eder.
askr= diş budak ağacı
embla-elmla= karaağaç
merkezde yggdrasill evreni simgeler. tepesi göğe değer. dalları dünyayı çevreler. köklerinden biri ölüler diyarına diğeri devler bölgesine 3. sü insanlar diyarına uzanır....
burda dünyanın merkezinde yeralan ve 3 kozmik düzeyi, göğü yeri ve yeraltını birbirine bağlayan iyi bilinen evren ağacı imgesinin olduğu açıktır....
.............
milattan öncesi insanların inanışlarına bakarsak hemen herşeye tapmışlar. herşeyin bir tanrısını çıkararak onlara inanmışlar. kültürlerinide bunların üzerine kurmuşlar. romalıların hristiyanlığa geçmesi dönemine kadar bu kültürlere arada az bir değişkenlikte olsa geliştirerek veya eksilterek devam etmişlerdir.
ağaçlarda bu konuda önemli bir yere sahiptir. şuanki zamanda bile mitolojiden kalma isimler yada hikayelerle ağaçları tanımlıyoruz.
Adem ile Havva anamızın da ağaç,yaprak ve meyve sayesinde cennetten atıldığını ve dünyaya gönderilerek insan soyunu oluşturduğunu biliyoruz. gerek bizim dinimizde gerekse diğer dinlerde...
kayalarda işaret olarak ağaç yada bitki türlerini sıklıkla görüyoruz. lahit,kaya mezar, ve benzeri mezar yapıları yada kilise gibi yapılarda da ağaç-bitki motiflerini görüyoruz.
bu bitki yada ağaçların boş yerleri süslemede kullanıldığı gibi her birinin ayrı ayrı anlamları olduğunuda bilmeliyiz. bu konu altında mitolojiye pek değinmeden yakın dönem anlamlarını anlatmaya çalışıcam.
ermeni ve benzer yabancıların yurdumuzdan atılması döneminden kalma ağaçlar definecilikte önemli yere sahiptir. eğer karşımıza ağaçla ilgili bir sır çıkarsa arazide o ağacı aradığımızda karşımıza çıkan ağaçların muhakkak yaşınıda bir şekilde öğrenmeliyiz.
o dönemlerden sonra dikilen, yetişen (eski kökler harici) ağaçların bizlere faydası yoktur.
ağaçların nişane olabilceğini unutmamalıyız. haritada,belgede yada emaneti gömenlerin, bunu bilenlerin sözlerindede geçebilir ağaçlar. bir Türk ün yada ermeninin köyünüze gelip şurda şöle bi ağaç olcaktı yerini biliyonmu sorusuna çoğumuz şahit olmuşuzdur. bu muabbetin devamı kesinlikle define ile devam edecektir.
daha fazla uzatmadan ağaç ve bitkilerin anlamlarına geçeyim. konunun çok uzun olmasını ve kafa karıştırmasını istemediğimden özetli anlatım yapmaya çalıştım. ayrıca bazı ağaçlarıda bu nedenle eklemedim.
selvi= selvi ağacı kesildiği zaman kökleri geri uzamaz. bu gözleme dayanarak yunanlılarda ölüm ve yeraltını simgeler.
ilk hristiyanlıkta mezarlar için kullanılmıştır.
akasya= ölümsüzlük sembolü,
elma= günahı sembol eder.
titrek kavak= .isanın haç ı için seçilmiştir. ağaç bunu farkedince titremeye başladı, .isa çarmıhta ölürken tüm ağaçlar onun onuruna eğilmişti ama kavak eğilmemişti bu sebebten o, gurur ve kibiri yüzünden sonsuza kadar titremeyle lanetlendi.
muz ağacı= sürekli aynı kökten kendini yenilediği için yaşamın bir simgesi olmuştur.
saz= .kilise sembolüdür. .israillerde kurtuluşun simgesidir.
karanfil= kırmızı ise saf sevgiyi pembe ise evliliği simgeler.
sedir ağacı= uzun ömürü, refahı, metaneti, güzelliği ve ihtişamı için isaya benzetilir.
kiraz= bir kişinin tatlı karakterini simgeler. isanın elinde görünüyorsa mübarek olmanın sevincini simgeler.
kestane= iffeti simgeler
haseki küpesi= kutsal ruhu simgeler. narin beyaz yaprakları beyaz bir güvercin ile karşılaştırılmıştır. bu bitki yediyle alakalı bir motifde tasvir eidilirse isaya belirtilen 7 kutsal ruhun hediyelerini simgeler.
siklamen= meryem ve onun kanayan kalbini sembol eder.
Karahindiba= acı bir bitki olduğundan çarmıhın acısını sembol eder. meryem ana ve yanında çocuk olan figürlerde görünebilir.
kızılcık= aslında meşe gibi büyük ve güçlüydü. bu nedenle isanın çarprazı için seçilmişti. isa çarmıhta asılı gene yatarken büyük ölçüde üzüldü ve meşe gibi olan gücünü bırakıp ince ve bükülmüş oldu. .yaprakları haç şeklinde büyümümek ister...
kara ağaç= güçlü ve görkemli bir ağaçtır. hristiyan gücünü ve hakimiyetini, tanrının sözünü sembolize eder.
yeşil çam ağacı= ebedi hayatın sembolüdür. tanrının son suz sevgisinin simgesi ve noel sembolüdür.
eğrelti= yanlızlık, tevazu ve samimiyetin simgesidir. güzelliği ve simetrileri sebebiyle ortaçağ sanatı ve mimarisinde popüler olmuştur.
incir ağacı= günahın sembolüdür. ( adem ve havva)
köknar= sabır ve cennetin sembolüdür.
zambak= 3 lemeyi simgeler (trinity) baba-oğul-kutsal ruh
kabak= dirilişi sembol eder. tanrının izniyle kavurucu güneşte kabağın gölgesinde büyüyen yunus un hikayesidir. dirilişi simgelediğinden sık sık mezar motiflerinde yer almıştır. bir elmanın yanında resmedilmiş olabilir. elma günahı ve ölümü kabakta dirilişi temsil eder. .kabak haç ı simgeler. su kabı olarak birçok önemli ilahi resimlerde görünür.
üzüm= isanın sofrası, şarabı simgeler. şarap çarmıhta dökülen kanı simgeler. tahıl kulakları ekmeği ( vücut ) simgeler. erken hristiyanlıkta süslemerde,mezarlarda kullanımı popülerdi.
çobanpüskülü= dikenli yaprakları nedeniyle isanın dikenli taçını simgeler.
sümbül= cennet arzusu ve barışı sembol eder. bir pagan efsanesinde; hyancinthus adında bir genç adam yanlışlıkla tanrı apollon tarafından öldürülür. adamın dökülen kanından sümbül bitkisi çıkmıştır.
iris= meryemi simgeler. meryem resimlerinde sıklıkla zambak yerine kullanılmıştır. mavi renk ise cennetin kraliçesi mary i beyaz ise meryem
*****n saflığını temsil simgeler.
sarmaşık= yeşil bir ağaç olduğu için ebedi hayatı simgeler. erken hristiyanlıkta figürlerde popülerdi.
defne= zeferi simgeler. romalılarda kazanan sporculara ödül olarak takılırdı.
limon= evlilikte sadakat sembolüdür. meryem an*****n sembolüdür.
hardal= büyümenin ve kilisenin sembolü.
mersin ağacı= sevgi ve sevinci simgeler. greek-roma gibi paganlarda inanılan bir ağaçtır. afrodit için kutsaldır. sık sık yunan ve roma evlilik törenlerinde kullanılmıştır. yahudilerde sevinç sembolüdür. yeni ahid in mesajı olarak simgelenir.kırmızı at üzerinde bir adam (isayı temsilen) veya mersin ağaçları içersinde ayakta görülen adam (zekeriyayı temsilen) çizilir.
nergis= müjde sahnelerinde tasvir edilir. hristiyanlıkta pagan inanışının geri dönüşümüdür. putperestlikte bencillik,kendini sevme, soğukluk ve ilgisizliğin sembolüdür. yunan efsanesinde kendine aşık olan bir adam (narcissus) gölde kendi yansımasını kucaklamak isterken göle düşüp boğulmuştur. ölümünden sonra vücudu nergis çiçeği olmuştur..
meşe= isayı simgelemektedir. antik yunan ve romalılarda putperest tapınım,ibadet ve saygı görmüştür. .meryem ana sembolüdür. sabır ve sadakata karşı dayanıklılığın sembolüdür.
zeytin= ağacı ve meyvesi barışın sembolüdür. gagasında bir zeytin yaprağıyla gemiye dönen güvercin hikayesi (nuh) .. 1. yüzyıla kadar uzanan hristiyan mezarlık alanlarıdır. cebrailin bazı resimlerde meryem ana için bir zeytin dalı taşıdığı görülür.
hurma= roma döneminde zaferin sembolü oldu. isa kuduse girdiğinde onun takipçileri hurma dallarını sallıyorlardı. tanrı inancında şehitlerin ve isanın elinde hurma dalı-yaprağı tutmasıyla zafer sembolü oldu. erken kiliselerde hayat ağacı ile birbirlerinin yerine kullanılmıştır.
armut= isanın sevgisinin sembolüdür.
çınar ağacı= hristiyan yardım kuruluşunu simgeler.
erik= sadakat ve bağımlılık sembolüdür. üzüm gibi sık sık figürlerde kullanılmıştır.
nar= kilise sembolüdür. tohumları imanlıları simgeler. tatlı kırmızı suyu şehitlerin kanını temsil eder. hristiyanlıkta daha az öneme sahip bereket sembolüdür.
haşhaş= uyku ve ölüm sembolüdür.kan kırmızı renk olduğundan çarmıhta ölen isayı sembol eder.
kamış= resimlerde vaftizci yahyanın elinde tuttuğu haç ın kamış olduğu görünür. isaya atılan dayakta ve kafasındaki dikenli taçda kamış kullanılmıştır. bu sebebten aşağılama sembolüdür.
yonca= trinity , 3 lemeyi verir.
çilek= 3 lemeyi verir. 5 kat yaprağı olduğundan isanın 5 yarasını temsil eder. kırmızı renk olduğundan isanın dökülen kanını simgeler.yere yakın olduğundan tevazuyu simgeler. kutsal ruhun meyvelerini sembol eder. şehitlik sembolüdür.
asma= isayı temsil eder ve 1. yüzyıldan kalma bir semboldür. tanrı ve insan arasındaki ilişkiyi gösterir. tanrı tarafından korunan kiliseyi temsil eder. havarilerin kalkanlarında oyulan sembollerdir. sık sık figürlerde işlenmiştir.
söğüt= kesilmiş budanmış olsada büyümeye devam eder. isanın incildeki mesajlarını simgeler...
bu tarz paylaşımların devamı gelcektir arkadaşlar. umarım işinize yarar. tavsiye olarak arşivinize eklemenizi öneririm.